Page 35 - ภูมิอากาศ
P. 35
35
ิ
ความแตกต่างระหว่าง “สภาพภูมอากาศแปรปรวนและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมอากาศ”
ิ
เมื่อเรามองความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ของสภาพภูมิอากาศในช่วงเวลาสั้นๆ ซึ่งอาจจะเป็นการมองในระยะ เวลา
เพยงไม่กี่วัน หรือในช่วงระยะปีต่อปี เราก็จะพบการเปลี่ยนแปลงหลากหลายรูปแบบซึ่งเกิดขึ้นในช่วงเวลาสั้นๆ ทั้งนี้เรา
ี
จะเรียกการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศในลักษณะนี้ว่า “สภาพภูมิอากาศแปรปรวน” หรือ “ความแปรปรวนของ
ู
สภาพภูมิอากาศ” ตัวอย่างของสภาพภูมิอากาศแปรปรวนที่เรามักพบและพดถึงกันอยู่เสมอ เช่น ฤดูฝนปีนี้มีฝนตกมาก
หรือปีนี้แล้งจัด หรือปีนี้ฝนทิ้งช่วงนานกว่าปกติมาก หรือปีนี้มีพายุใหญ่หลายลูกมากกว่าปกติ เป็นต้น
ในกรณีของสภาพภูมิอากาศแปรปรวนนี้ หากเรามองภาพการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ในระยะเวลาที่นานขึ้นเป็น
เวลาหลายๆ ปี เราจะพบว่าความถหรือความรุนแรงของการความแปรปรวนในแต่ละครั้ง หรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นใน
ี่
ช่วงเวลาสั้นๆ เหล่านั้นเมื่อวิเคราะห์รวมกันแล้ว จะมีค่าเฉลี่ยคงที่ และอยู่ภายในขอบเขตสูงสุดหรือต่ำสุดที่ไม่แตกต่าง
ออกไปตลอดช่วงเวลาที่ทำการวิเคราะห์
ดังนั้น เมื่อเราพดถึง “การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” นั้น หมายถึงการที่เราจำเป็นที่จะต้องมองการ
ู
เปลี่ยนแปลงในช่วงระยะเวลาที่ยาวนานขึ้น ซึ่งโดยปกติแล้วเราจะสังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาหลายๆ
สิบปี หรือยาวนานกว่านั้น เช่น ช่วงเวลาหนึ่งศตวรรษหรือแม้กระทั่งหลายๆ ศตวรรษ เพราะการเปลี่ยน แปลงสภาพ
ภูมิอากาศเป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นช้าๆ และแม้ว่าการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน จะเกิดขึ้นเร็วกว่าเมื่อก่อน
ิ่
เนื่องจากผลของภาวะโลกร้อนที่เพมรุนแรงขึ้นก็ตาม ฉะนั้น การวิเคราะห์ถึงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
เราจะต้องวิเคราะห์ความแปรปรวนที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาหนึ่งๆ ว่ามีลักษณะหรือรูปแบบที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมหรือไม่
โดยประเด็นที่สำคัญคือ จะต้องมีการใช้สภาพภูมิอากาศและลักษณะของการเปลี่ยนแปลงในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง
เป็นฐานในการเปรียบเทียบเสมอ เช่น สภาพภูมิอากาศในช่วงยี่สิบปีที่ผ่านมานี้ มีความแตกต่างไปจากสภาพภูมิอากาศ
เมื่อยี่สิบปีก่อนหน้านั้นอย่างไร ซึ่งอาจเป็นการเปลี่ยนแปลงของค่าเฉลี่ยโดยรวม เช่น
ิ่
- อุณหภูมิสูงสุดต่อวันเฉลี่ยในรอบยี่สิบปีของพื้นที่นี้เพมสูงขึ้น
ิ่
- โดยเพมจากค่าเฉลี่ยคือ จาก 30 องศาเซลเซียสที่เคยเป็น เมื่อช่วงปี พ.ศ.2500–2520 มาเป็น 32 องศา
เซลเซียส ในช่วงปี พ.ศ.2520–2540 เป็นต้น
ี
อกตัวอย่างหนึ่ง ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงของความถี่หรือความรุนแรงของความแปรปรวนของสภาพภูมิอากาศ
เช่น ในช่วงยี่สิบปีที่ผ่านมานี้ เราประสบภาวะน้ำท่วมและฝนแล้งบ่อยกว่าช่วงยี่สิบปีก่อนหน้านี้มาก โดยอาจมองเป็น
จำนวนครั้ง หรืออาจเป็นการมองถึงความรุนแรงของความแปรปรวนที่เกิดขึ้นเช่น ความแปรปรวนค่าเฉลี่ย ความถี่ และ
ช่วงค่าสูงสุด-ต่ำสุดเท่าเดิม เกิดน้ำท่วมใหญ่บ่อยขึ้น จากที่เคยเกิด 3 ครั้ง ต่อ 10 ปี เป็น 6 ครั้งต่อช่วงเวลา 10 ปี
ื้
ื้
เมื่อ 20 ปีที่แล้ว ภาวะภัยแล้งที่เคยเกิดขึ้นในพนที่นี้ เคยกินขอบเขตพนที่ 3 จังหวัด แต่ในปัจจุบันนี้ภัยแล้ง ขยาย
ขอบเขตกินพนที่ 6 จังหวัด เป็นต้น
ื้
กล่าวโดยสรุป คือ ความแปรปรวนของสภาพภูมิอากาศและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศนั้น แม้มีความ
ั
เชื่อมโยงเกี่ยวข้องกันโดยตรง แต่ก็จัดว่าเป็นเรื่องที่ต่างกน โดยประเด็นที่สำคัญ คือ ระยะเวลาที่ใช้ในการมองการ
เปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นและการเปรียบเทียบหาความแตกต่างระหว่างกัน
