Page 5 - การเขียนแผนที่อากาศผิวพื้น

1

บทที่ 1

แผนที่อากาศ (WEATHER MAP)

การศึกษาแผนที่ชนิดต่าง ๆ ผู้ศึกษาจะต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับองค์ประกอบหลักที่ปรากฏอยู่

บนแผนที่ ไม่ว่าจะเป็นสัญญาลักษณ์ มาตราส่วน รวมถึงเส้นลองจิจูดและเส้นละติจูด โดยเส้น
ลองจิจูด (อังกฤษ: longitude) หรือเดิมเรียกว่า เส้นแวง แทนด้วยอักษรกรีก λ เป็นพิกัดที่ใช้บอก
ตำแหน่งบนพื้นโลก โดยวัดไปทางตะวันออกหรือตะวันตกจากเส้นสมมติในแนวเหนือ-ใต้ที่เรียกว่าเส้นเมริเดียน

แรก พิกัดที่ใช้คู่กัน คือ ละติจูด
ลองจิจูดมีหน่วยเป็นองศา นับจาก 0 องศาที่เส้นเมริเดียนแรกไปทางตะวันออกบวก 180 องศา และ
ไปทางตะวันตกลบ 180 องศา ลองจิจูดต่างจากละติจูด ตรงที่ละติจูดมีเส้นศูนย์สูตรเป็นเส้นอ้างอิงตาม
ธรรมชาติ ลองจิจูดจึงต้องกำหนดเส้นสมมติขึ้นมาหนึ่งเส้นสำหรับอ้างอิง ค.ศ. 1884 ในการประชุมเมอริเดียน

นานาชาติ (International Meridian Conference) จึงได้กำหนดให้เส้นเวลาที่ผ่านหอดูดาวหลวงกรีนิช เป็น
เส้นเมริเดียนปฐม และเป็นลองจิจูด 0 องศา
ละติจูด (อังกฤษ: latitude) หรือเดิมเรียกว่า เส้นรุ้ง แทนด้วยอักษรกรีก φ เป็นพิกัดที่ใช้บอก

ตำแหน่งบนพื้นโลกและแบ่งเขตสภาวะอากาศโดยวัดจากเส้นศูนย์สูตร พิกัดที่ใช้คู่กัน คือ ลองจิจูด
พื้นที่ที่มีพิกัดละติจูดต่างกัน จะมีภูมิอากาศ (climate) และสภาพอากาศ (weather) ต่างกันละติจูดมี
ค่าตั้งแต่ 0 องศาที่เส้นศูนย์สูตร ไปจนถึง 90 องศาที่บริเวณขั้วโลก (นับเป็น 90 องศาเหนือหรือใต้) เนื่องจาก
เป็นการวัดมุมจากจุดสมมติที่เส้นศูนย์สูตรไปยังจุดขั้วโลกที่ 90 องศา

1. ความหมายของแผนที่อากาศ

แผนที่อากาศมีผู้ให้ความหมายไว้ต่างกันหลายความหมาย เช่น
ศูนย์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์โลกและดาราศาสตร์ แผนที่อากาศ หมายถึง เป็นแผนที่แสดงองค์ประกอบ
ทางอุตุนิยมวิทยา ณ เวลาใดเวลาหนึ่ง ข้อมูลต่าง ๆ ในแผนที่อากาศได้รับมาจากเครือข่ายสถานีตรวจอากาศ

ผิวพื้นทั้งหลาย รวบรวมแล้วเขียนขึ้นเป็นตัวเลข รหัส และสัญลักษณ์ต่าง ๆ ทางอุตุนิยมวิทยา ข้อมูลที่อยู่ใน
แผนที่อากาศจะนำไปใช้ในการคาดหมายการเปลี่ยนแปลงลักษณะอากาศที่จะเกิดขึ้น
ทีมงานทรูปลูกปัญญา แผนที่อากาศ คือ แผนที่ที่แสดงองค์ประกอบทางอุตุนิยมวิทยา ณ เวลาใด

เวลาหนึ่ง ข้อมูลต่าง ๆ ในแผนที่อากาศได้รับมาจากสถานีตรวจอากาศ แล้วนำข้อมูลมาเขียนเป็นตัวเลข รหัส
และสัญลักษณ์ต่าง ๆ ทางอุตุนิยมวิทยา ข้อมูลที่อยู่ในแผนที่อากาศจะนำไปใช้ในการคาดหมายการเปลี่ยนแปลง
ลักษณะอากาศที่จะเกิดขึ้น
กขอ.คปอ. แผนที่อากาศ หมายถึง แผนที่แสดงลักษณะลมฟ้าอากาศต่าง ๆ ซึ่งเขียนเป็นสัญลักษณ์

์
์
แผนที่ที่จะทำแผนที่อากาศจะใช้แผนที่บริเวณใดบริเวณหนึ่งของโลกจัดพิมพ การพิมพส่วนใหญ่จะใช้สีฟ้ากับ
สีน้ำตาลแสดงที่ตั้งของสถานีตรวจอากาศ ซึ่งตั้งอยู่ในอาณาเขตของแผนที่นั้น จะแสดงเขตของพื้นน้ำ พื้นดิน
ตลอดจนภูเขา สี และมาตราส่วนของแผนที่ องค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (WMO) เป็นผู้วางมาตรฐานไว้ให้เป็น
แบบเดียวกัน

2. ข้อมูลบนแผนที่อากาศ

ข้อมูลต่าง ๆ ที่เขียนลงบนแผนที่นั้นได้มาจากผลการตรวจอากาศผิวพื้น การตรวจอากาศชั้นบน
และการวิเคราะห์สภาพอากาศ ซึ่งจะวิเคราะห์เมื่อเขียนผลการตรวจอากาศต่างๆ เสร็จเรียบร้อยแล้วในการ
เขียนแผนที่อากาศนั้น พนักงานเขียนแผนที่อากาศ (Plotter) ที่ดีจะต้องเป็นบุคคลที่ละเอียดรอบคอบ มีความ