Page 14 - ทฤษฎีอุตุนิยมวิทยา

บทที่ 2

ความกดอากาศ (Pressure)

1. นิยาม (DEFINITION)

ความกด (Pressure) คือ แรงที่มากระทำต่อหนึ่งหน่วยพื้นที่บนพื้นผิวที่กำหนด

เมื่อ P = ความกด
P = F/A F = แรงหรือน้ำหนักที่มากระทำ

A = พื้นที่ที่แรงหรือน้ำหนักมากระทำ
ี่
ิ
่
สังเกตว่า เราไม่จำเป็นตองคำนึงถึงทศทางของแรงทมากระทำนั้นเลย เพราะความกดจะปรากฏคาเทาๆ กัน
่
้
ทุกทิศทาง เราแบ่งความกดออกเป็น 2 อย่างคือ
1.1 ความกดอากาศ, ความกดบรรยากาศ (Atmospheric pressure) หรือความกดขณะอยู่กับที่ (Static
Pressure) ความกดทเกิดขึ้นจากน้ำหนักของแท่งอากาศที่มีพื้นที่หน้าตัดหนึ่งหน่วย ณ ระดับความสูงหนึ่งขึ้นไปจนถึง
ี่
สุดขอบบรรยากาศด้านบน เราเรียกความกดที่ระดับความสูงนั้นว่า Atmospheric pressure หรือ Static pressure
ี่
1.2 ความกดขณะเคลื่อนที่ (Dynamic pressure) ความกดที่เกิดบนพื้นผิวใดๆ ที่เคลื่อนท เมื่อเทียบกับ
่
อากาศ เรียกว่าความกดขณะเคลื่อนที่ (Dynamic pressure) และความกดที่เกิดบนด้านหน้าของพื้นผิวนั้นจะมีคา
มากกว่าด้านหลังในขณะที่พื้นผิวนั้นกำลังเคลื่อนท เช่น การวัดความเร็วเครื่องบินก็ยึดหลักการวัดค่า Dynamic
ี่
pressure

2. หน่วยวัดความกดอากาศ (Pressure units)
ตามนิยามเป็นหน่วยของแรงต่อหน่วยของพื้นที่ ใน International system of units (SI units ) คือ "นิว

ตันต่อตารางเมตร" (Nm ) ซึ่งเรียกว่า ปาสคาล Pascal (Pa)
-2
สำหรับความกดอากาศที่ผิวโลกมีค่าประมาณ 10 ปาสคาล (Pa) เรียกว่า 1 บาร์ (bar) เนื่องจากการ
5
เปลี่ยนแปลงของความกดอากาศประจำวันมีคาน้อยกว่า 1 บาร์ ดังนั้นในทางอุตุฯ จึงใช้หน่วยที่เลกลงมา เรียกว่า
่
็
3
มิลลิบาร์ (Millibar) โดย 1 bar = 10 mb ดังนั้น
2
1 mb. = 10 N m หรือ 10 Pa นั่นเอง
2
-2
อนึ่ง ในปัจจุบัน WMO ได้ตกลงกำหนดให้ใช้คำ "เฮกโตปาสคาล Hectopascal (hPa)" แทน "มิลลิบาร์"
สำหรับบารอมิเตอร์แบบปรอท เราใช้หน่วยวัดความกดอากาศเป็นความสูงของปรอทในหลอดแก้ว
่
2
มาตรฐาน โดย ณ อุณหภูมิ 0 องศาเซลเซียส และความเร่งจากแรงโน้มถ่วงโลก 9.80665 เมตร/วินาท มีคาความ
ี
กดอากาศเท่ากับ 29.92 นิ้ว หรือ 760 มิลลิเมตรของปรอทหรือ 1013.25 hPa