Page 6 - ทฤษฎีอุตุนิยมวิทยา
P. 6

2


               3. การแบ่งชั้นบรรยากาศ

               บรรยากาศของโลกได้ถูกจัดแบ่งเป็นชั้นต่างๆ  ตามโครงสร้างการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิในแนวดิ่งดังนี้
                         3.1 ชั้นโทรโพสเฟียร์ (Troposphere) มีความสูงจากพื้นดินขึ้นไปประมาณ 15-16 กม. ที่ศูนย์สูตร และ

                                                                                                           ี่
                                                                                                            ั้
               ประมาณ 8-10 กม. ที่ขั้วโลก ในบรรยากาศชั้นนี้มีการหมุนเวียนผสมคลุกเคล้ากันมาก มีกระแสอากาศเคลอนททง
                                                                                                      ื่
               ในทางระดับ และทางดิ่ง ทำให้เกิดสภาพลมฟ้าอากาศต่างๆ เช่นมีเมฆ หมอก ฝน และลมแรง หรือพายุ เป็น
               บรรยากาศชั้นที่มีความสำคัญทางอุตุนิยมวิทยา

                                                                                                       ั้
                       3.2 ชั้นสตราโทสเฟียร์ (Stratosphere) ความสูงของบรรยากาศชั้นนี้ ประมาณ 48-50 กม.จากพื้นผิวโลกเป็นชน
               บรรยากาศที่มีอุณหภูมิคงที่ ที่ระดับ 10 กม. แรกต่อจากนั้นขึ้นไปอุณหภูมิของอากาศจะสูงขึ้น

                            เขตติดตอระหว่างโทรโพสเฟียร์ กับสตราโทสเฟียร์ เรียกว่า โทรโพพอส (Tropopause) ซึ่งปรากฏอยู่
                                 ่
                                                                                                       ็
               ในระดับสงประมาณ 17-18 กม. ที่ศูนย์สูตร และประมาณ 11-12 กม. ที่ขั้วโลก เป็นชั้นที่เกิด กระแสลมเจต (Jet
                        ู
               stream) เป็นชั้นที่มีอุณหภูมิเท่าซึ่งเรียกว่า Isothermal layer  นั่นก็คืออุณหภูมิคงที่ตามความสูงนั่นเอง
                                                                                                            ู
                           นอกจากนี้ยังเป็นเขตของบรรยากาศที่มีแก๊สโอโซน (O ) สะสมอยู่หนาแน่นอีกด้วย ณ ระดับความสง
                                                                       3
               ประมาณ 25-30 กม. โอโซนในบรรยากาศชนนี้จะทำหน้าที่กรองรังสอุลตร้าไวโอเลตจากดวงอาทิตย์ส่วนใหญ่ไว้
                                                    ั้
                                                                         ี
               รังสีนี้ถ้าได้รับเป็นจำนวนมากๆ จะก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิตมนุษย์และสัตว์ได้
                       3.3 ชั้นเมโสสเฟียร์ (Mesosphere) คำว่า Meso เป็นภาษากรีก แปลว่า Middle ความสูงของบรรยากาศ
                                                                 ั้
               ชั้นนี้ประมาณ 80 กม. เหนือพื้นโลก อุณหภูมิของอากาศในชน
                                                              º
               นี้จะลดลงอย่างรวดเร็วตามความสง มีค่าต่ำสุดถึง -120 C ซึ่ง
                                            ู
               เย็นกว่าอุณหภูมิที่ยอดของชั้นโทรโพสเฟียร์เสียอีกเขตติดตอ
                                                                 ่
               ระหว่างชั้นเมโสสเฟียร์ กับสตราโทสเฟียร์ เรียกว่า    สตราโท

               พอส (Stratopause) อยู่ที่ระดับสูงประมาณ 50-60 กม.
               บรรยากาศชั้นนี้มีผลทางอุตุนิยมวิทยาน้อย

                       3.4 ชั้นเทอร์โมสเฟียร์ (Thermosphere) หรือชน
                                                                 ั้
               เฮทเตอร์โรสเฟียร์ (Heterosphere,Hetero = แตกต่าง) เป็น
               บรรยากาศชั้นที่มีความแตกต่างกันในด้านคุณสมบัติทาง

               เคมี ประกอบด้วย แก๊สไนโตรเจน ออกซิเจน ฮีเลี่ยม (มาก
               ที่สุด) และไฮโดรเจน ความสูงของบรรยากาศชั้นนี้ประมาณ

               500 กม. อุณหภูมิจะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วตามความสูงโดยมี

               ค่าประมาณ +500 C และบางครั้งอุณหภูมิเพิ่มขึ้นถึง +2000 C     รูปที่ 1-2 การแบ่งชั้นบรรยากาศ
                                                                 º
                               º
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11