Page 2 - สภาพอากาศในอวกาศ
P. 2
1
สภาพอากาศในอวกาศ (Space Weather)
1. บทนำ
ถึงแม้นิยามหรือความหมายของสภาพอากาศในอวกาศจะมีความหลากหลาย คำว่า อวกาศ (Space)
อาจนิยามได้อย่างกว้าง ๆ คือขอบเขตที่อยู่เหนือบรรยากาศระดับต่ำของโลกซึ่งเป็นบริเวณที่วัตถุ
(เช่นดาวเทียม) สามารถคงอยู่และโคจรรอบโลกได้ (ถึงแม้ว่าจะช่วงระยะเวลาหนึ่งก็ตาม) โดยเริ่มต้นที่ความสูง
ประมาณ 100 กิโลเมตร สภาพอากาศในอวกาศอธิบายถึงปรากฏการณ์ในอวกาศที่ส่งผลกระทบต่อโลก เช่น
บรรยากาศของโลก และระบบเทคโนโลยีในปัจจุบันที่ปฏิบัติการอยู่บนพื้นโลกหรือรอบ ๆ โลกของเรา
สภาพอากาศในอวกาศเป็นผลจากกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นบนดวงอาทิตย์และสิ่งเหล่านั้นมีปฏิสัมพนธ์
ั
ระหว่างสนามแม่เหล็กโลกและบรรยากาศของโลก สภาพอากาศในอวกาศส่งผลกระทบต่อระบบต่าง ๆ
อย่างมากมาย อาทิเช่น การติดต่อสื่อสาร เรดาร์ ระบบนำทาง (Navigation) ระบบอิเล็กทรอนิกส์
ระบบโครงข่ายไฟฟ้า (Power grids) ยานอวกาศ อากาศยาน แม้กระทั้งร่างกายของมนุษย์ ผลกระทบต่อ
ระบบเหล่านี้เกิดขึ้นได้ทั้งในวงโคจร ในบรรยากาศ พื้นผิวโลกหรือแม้กระทั่งใต้พื้นผิวโลก
2. ขอบเขตของสภาพอากาศในอวกาศ (Region of Space Weather)
ขอบเขตของสภาพอากาศในอวกาศแบ่งออกเป็นพื้นที่เฉพาะได้หลายพื้นที่ขึ้นอยู่กับอิทธิพลของ
แรงต่าง ๆ ในบริเวณนั้น เช่นพื้นที่บริเวณดวงอาทิตย์ บริเวณสื่อ(medium) ในการส่งผ่านระหว่างโลกกับ
ดวงอาทิตย์ พื้นที่ในปริมาตรของสนามแม่เหล็กโลก บริเวณบรรยากาศระดับบนของโลก (เหนือระดับความสูง
50 กิโลเมตร) และบรรยากาศระดับต่ำของโลก (ในย่านปฏิบัติการด้านการบินของอากาศยาน)
2.1 ดวงอาทิตย์ (The Sun) ต้นกำเนิดของปรากฏการณ์สภาพอากาศในอวกาศที่เกิดขึ้นในสภาวะแวดล้อม
ของโลกส่วนใหญ่มาจากดวงอาทิตย์ ซึ่งเป็นดาวฤกษ์ที่อยู่ใกล้โลกมากที่สุด ดวงอาทิตย์มีขนาดใหญ่เป็นล้านเท่า
ของขนาดของโลกและมีมวลมากกว่าสามแสนเท่า สามในสี่ส่วนของดวงอาทิตย์ประกอบไปด้วยแก๊สไฮโดรเจน
ส่วนที่เหลือจะเป็นฮีเลี่ยมและธาตุหนักอื่น ๆ อีกเล็กน้อย เช่น ออกซิเจน คาร์บอน ธาตุเหล็ก นีออน ไนโตรเจน
ซิลิคอน แมกนีเซียม ซัลเฟอร์ และแคลเซียม
