Page 7 - ภูมิอากาศ

7

รูปที่ 1 มวลอากาศที่ปกคลุมอยู่บริเวณพื้นที่ต่าง ๆ ของโลก

4. แหล่งกำเนิดและคุณสมบัติของมวลอากาศ

4.1 แหล่งกำเนิดมวลอากาศแถบอาร์กติก (Arctic air mass : A)

มีลักษณะอากาศแห้งอยู่เบื้องบน อากาศเย็น และมีการทรงตัวดีในระดับต่ำๆ เนื่องจากปกคลุมด้วยหิมะ,
้
้
้
ั
น้ำแข็ง และบริเวณความกดอากาศสูง ลมพดออน ดวงอาทิตย์ขึ้นพนขอบฟาเป็นบางวันและลับขอบฟาเป็นส่วนมากใน
่
ื้
ื้
ฤดูหนาว มวลอากาศจึงมีโอกาสสัมผัสกับผิวพนที่อยู่เบื้องล่างเป็นเวลานาน ส่วนในฤดูร้อนนั้น อณหภูมิที่ผิวพนยังคง
ุ
ื้
ต่ำอยู่ และพนที่ที่ถูกล้อมรอบด้วยอากาศอุ่นโดยเฉพาะบริเวณที่รอบข้างเป็นภาคพนทวีป ดังนั้นมวลอากาศส่วนใหญ่จึง
ื้
่
ถูกขังอยู่ ความชื้นสัมพัทธ์มีคาสูงทำให้เกิดหมอกและเมฆแผ่นปกคลุมอยู่ทั่วไป
4.2 แหล่งกำเนิดมวลอากาศฝ่ายทวีปแถบขั้วโลก (Continental polar air mass : cP)
ื้
โดยทั่วไปแถบนี้พนดินปกคลุมด้วยหิมะและน้ำแข็ง มีบริเวณความกดอากาศสูงที่มาจากขั้วโลก เคลื่อนตัว
ื้
มาปกคลุม อากาศมีการทรงตัวดี มีความชื้นน้อย เนื่องจากบริเวณนี้มีพนน้ำเป็นส่วนน้อยบริเวณที่เกิดมวลอากาศแบบนี้
่
ได้แก ไซบีเรีย (Siberian high) ปกคลุมอยู่แถบยูเรเซีย, ในอเมริกาเหนือแถบอลาสก้า และแคนาดาตะวันตกถึงด้าน
ตะวันออกของเทือกเขาร็อคกี้ (Canadian high) ซึ่งเป็นมวลอากาศที่มีขนาดเล็กกว่าบริเวณไซบีเรีย ส่วนในซีกโลกใต้นั้น
ื้
มวลอากาศชนิดนี้ไม่ค่อยมีความสำคัญ เพราะพื้นที่ส่วนใหญ่ประกอบด้วยพนน้ำ
4.3 แหล่งกำเนิดของมวลอากาศฝ่ายมหาสมุทรแถบขั้วโลก (Maritime polar air mass : mP)

ได้แก่บริเวณทะเลเปิด และไม่มีน้ำแข็งแถบละติจูด 60 องศาเหนือและใต้ บางครั้งมวลอากาศ

แถบอาร์กติก และมวลอากาศฝ่ายทวีปแถบขั้วโลกซึ่งมีอณหภูมิต่ำ และมีความชื้นน้อย เคลื่อนตัวผ่านกระแสน้ำเย็น
ุ
ุ่
มายังน่านน้ำในบริเวณนี้ซึ่งอนกว่า มวลอากาศจึงเปลี่ยนคุณสมบัติอย่างรวดเร็ว เป็นการนำเอาความร้อน และความชื้น
ขึ้นไปได้ถึงระดับสูงๆ ซึ่งบริเวณดังกล่าวนี้ เป็นบริเวณที่มีพายุเกิดขึ้นบ่อยได้
4.4 แหล่งกำเนิดของมวลอากาศฝ่ายทวีปเขตร้อน (Continental tropical air mass : cT)

ื้
ครอบคลุมพนที่บริเวณละติจูด 25 องศาเหนือและใต้ เช่นทวีปแอฟริกาตอนเหนือ ด้านตะวันตก
่
ของออสเตรเลีย ตอนกลางของอเมริกาใต้ พนที่ส่วนใหญ่เป็นแผ่นดินแห้งแล้งมาก กระแสลมมีกำลังออน ปกคลุมด้วย
ื้
ระบบการหมุนเวียนแบบ Anticyclone อากาศจึงจมลงในระดับข้างบน อากาศค่อนข้างแห้งโดยตลอดจน ถึงระดับสูงๆ