Page 29 - ทฤษฎีอุตุนิยมวิทยา

25

*** Albedo คือ ความสามารถในการสะท้อนแสงที่ตกกระทบของสิ่งต่างๆ ปกติแล้วจะแสดงค่า Albedo

เป็นเปอร์เซ็นต์ ซึ่งคืออัตราส่วนระหว่างปริมาณคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่สะท้อนกลับโดยวัตถุต่อปริมาณคลน
ื่
แม่เหล็กไฟฟ้าที่ตกกระทบวัตถุนั้น

6.3 ผลกระทบจากพื้นดิน-พื้นน้ำ ความสามารถในการดูดซึมรังสีดวงอาทิตย์ของผิวโลกขึ้นอยู่กับธรรมชาต ิ

ิ
ของผวโลกแต่ละแห่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งค่าความสามารถในการสะท้อนกลับ (Albedo) และค่าความจุความร้อน
ึ
(Heat capacity) ของที่นั้น โดยทั่วไปแล้วพื้นดินมีค่า Albedo มากกว่าพื้นน้ำ Insolation ที่ตกบริเวณพื้นดินจง
สะท้อนกลับไปมากกว่าที่ตกลงสู่พื้นน้ำ (ยกเว้นเมื่อดวงอาทิตย์ทำมุมต่ำต่อผิวน้ำที่ราบเรียบ) ส่วนค่าความจุความร้อน
นั้น น้ำมีค่าความจุความร้อนมากกว่าดิน น้ำจึงดูดซึมรังสีดวงอาทิตย์ไว้มากกว่าพื้นดิน ในเวลากลางคืนความร้อน

ั
เหล่านี้ก็จะถูกคายกลบออกมา ด้วยเหตุนี้น้ำในมหาสมุทรจึงทำหน้าทเสมือนเป็นแหล่งสำรองพลังงานแหลงใหญ่ของ
ี่
่
่
โลก และช่วงห่างระหว่างค่าอุณหภูมิสูงสุด-ตำสุด เหนือพื้นน้ำมีค่าน้อยกว่าทเหนือพื้นดิน ความตางอุณหภูมิระหว่าง
ี่
่
พื้นดิน-พื้นน้ำ เป็นเหตุให้เกิดสภาพอากาศตามฤดูกาลในสเกลใหญ่ (Large scale) หรือที่เห็นได้ง่ายๆ คือลมบก-ลม
ทะเล ในสเกลขนาดท้องถิ่น (Local scale)
6.4 ผลกระทบจากความสูงและทิศทางที่หันรับรังสีดวงอาทิตย์ องค์ประกอบทั้งสองนี้มีความสำคัญตอ
่
ี
ปริมาณรังสีดวงอาทิตย์ที่แต่ละตำบลได้รับ ตำบลที่อยู่ในระดับความสูงมากๆ ย่อมมีช่วงเวลาของการรับรังส
ดวงอาทิตย์ยาวนานกว่าพื้นที่ที่อยู่ต่ำกว่า อีกทั้งบรรยากาศในระดับสูงก็บางเบากว่าทำให้อิทธิพลของบรรยากาศท่มี
ี
้
ต่อรังสีดวงอาทิตย์มีน้อยลง ลักษณะการวางตัวของพื้นลาดเอียงไหล่เขาและหน้าผาที่หันหน้าเขารับรังสีดวงอาทิตย์
ย่อมมีช่วงเวลาของการได้รับรังสีดวงอาทิตย์ในมุมตรงมากกว่าพื้นราบทั่วๆ ไป

7. การแผ่รังสีของโลก (Terrestrial radiation)

เมื่อโลกได้รับรังสีคลื่นสั้นจากดวงอาทิตย์แล้ว โลกก็จะแผ่รังสีคลื่นยาว (Long wave หรือ Infra-red) กลบ
ั
ออกไป ไอน้ำและคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศนั้นมีคุณสมบัตในการดูดซึมรังสีคลื่นยาวได้ดีมาก รังสีคลื่นยาวท ี่
ิ
ู่
โลกแผ่ออกไปจะถูกบรรยากาศดดซึมไว้ถึง 94% ปล่อยให้หลุดรอดสบรรยากาศเพียง 6% เท่านั้น ย่านความยาวคลน
ื่
ู
8 ถึง 13 ไมครอน เป็นช่วงที่บรรยากาศปล่อยให้หลุดรอดออกไปไม่สามารถดูดซึมไว้ได้ซึ่งเรียกว่าเป็น "หน้าต่าง
บรรยากาศ" (Atmospheric window) บางส่วนของรังสีคลื่นยาวที่บรรยากาศ ดูดซึมไว้จะถูกแผ่กลับมายังพื้นโลกอีก

8. ความสมดุลพลังงานของโลก และบรรยากาศ
ผลจากการวิเคราะห์เกี่ยวกับระบบของโลกและบรรยากาศปรากฏว่า ปริมาณเฉลี่ยของรังสีดวงอาทิตย์คลื่น

º
สั้นที่ได้รับในบริเวณที่อยู่ระหว่างเส้นรุ้ง 35 กับเส้นศูนย์สูตรนั้นมีมากว่าคลื่นยาว (Terrestrial radiation) ที่แผ ่
º
ออกไป ส่วนบริเวณตั้งแต่เส้นรุ้ง 35 ขึ้นไปถงขั้วโลกปริมาณรังสีที่ได้รับจะน้อยกว่าที่แผ่ออก สภาพนี้ควรทำให้แถบ
ึ
ั
เส้นรุ้งต่ำๆ มีอุณหภูมิเพิ่มขึ้น และแถบเส้นรุ้งสูงๆ มีอุณหภูมิลดลงเรื่อยๆ แต่กลบปรากฏว่าทุกแห่งในโลกยังคงรักษา
ค่าเฉลี่ยอุณหภูมิรายปีไว้ไดอย่างสม่ำเสมอ แสดงว่าจะตองมีการส่งถ่ายพลังงานส่วนเกินอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอจาก
้
้