Page 34 - ทฤษฎีอุตุนิยมวิทยา

30

ไมล์บกต่อ ชั่วโมง (Statute miles per hours) เขียนย่อว่า mph

กิโลเมตร ต่อ ชั่วโมง (Kilometers per hours) เขียนย่อว่า kmh
34
เมตร ต่อ วินาที (Meter per second) เขียนย่อว่า mps

1 นอต = 1.8 กิโลเมตร ต่อชั่วโมง

1 นอต = 1.2 ไมล์ บก ต่อชั่วโมง
1 ไมล์บก/ชม = 1.6 กิโลเมตร ต่อชั่วโมง

3. แรงที่มากระทำและเกี่ยวข้องกับลม
3.1 แรงคอริโอลิส (Coriolis force) คือแรงเฉื่อย (inertial force)ที่กระทำต่อวัตถุในขณะเคลื่อนที่ภายใน

กรอบอ้างอิงที่มีการหมุนภายใต้กรอบของแรงเฉื่อยนั้น ในกรอบอ้างอิงที่มีการหมุนตามเข็มนาฬิกา (clockwise
ี่
ื่
้
rotation) แรงคอริโอลิสกระทำ(เบี่ยงเบน)ไปทางดานซ้ายของการเคลอนทของวัตถุ แต่หากเป็นการหมุนทวนเข็มนาฬกา
ิ
(counterclockwise) แรงคอริโอลิสกระทำ (เบี่ยงเบน)ไปทางด้านขวา การเบี่ยงเบนของวัตถุเนื่องจากแรงคอริโอริส
เรียกว่า Coriolis effect ซึ่งนำเสนอโดย Gaspard-Gustave de Coriolis นักวิทยาศาสตร์ชาวฝรั่งเศสในปีค.ศ.1835
และในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 คำว่า แรงคอริโอลิสได้เริ่มนำมาใช้ในอุตุนิยมวิทยา

ถ้าวัตถุที่เคลื่อนที่บนพื้นผิวโลกจะเบี่ยงเบนไปทางขวาของทิศทางการเคลื่อนที่ในซีกโลกเหนือและ
เบี่ยงเบนไปทางด้านซ้ายของทิศทางการเคลื่อนที่ในซีกโลกใต้เสมอ อาจกล่าวได้ว่าแรงคอริโอลิสกระทำต่อวัตถุทก
ุ
ี่
อย่างที่เคลื่อนท แรงคอริโอลิสเกิดขึ้นเนื่องจากการหมุนรอบแกนของโลกและทุกจุดบนพื้นโลกก็เคลื่อนที่รอบแกนของ
โลก แต่ความเร็วในการเคลื่อนที่ต่างกัน

รูปที่ 4-1 แรงคอริโอลิสในซีกโลกเหนือ

ุ
เนื่องจากโลกมีลักษณะทรงกลม แต่ละจุดที่หมุนรอบแกนจึงเป็นวงกลมโดยมีจดศูนย์กลางของวงกลมอยู่ท ี่
แกนการหมุนของโลก ถ้าแต่ละจุดอยู่ที่ละติจูดที่แตกต่างกัน (จุด A และ จุด B) รัศมีของวงกลมจะมีขนาดแตกตางกัน
่
ด้วย รัศมีวงกลมที่อยู่ใกล้ขั้วโลกจะน้อยกว่าและความยาวของวงกลมสั้นกว่า ในขณะที่เส้นวงกลมที่ยาวที่สุดจะอยู่บริเวณ

ศูนย์สูตร นัยสำคัญที่ได้จากความแตกต่างนี้คือ