Page 26 - สภาพอากาศในอวกาศ
P. 26
25
รูปที่ 30 การรบกวนสัญญาณเรดาร์ในภาพเรดาร์ตรวจอากาศจากคลื่นวิทยุของดวงอาทิตย์
(แนวยาวไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้)
ในทางตรงกันข้ามการลุกจ้าของดวงอาทิตย์ การปลดปล่อยก้อนมวลในชั้นโคโรนาและกิจกรรมอื่น ๆ
ในชั้นโคโรนาของดวงอาทิตย์ก่อให้เกิดการรบกวนคลื่นวิทยุเพิ่มมากขึ้น ส่งผลกระทบต่อระบบการติดต่อสื่อสาร
ระบบนำทางและสัญญาณเรดาร์ในย่านความถี่สูงถึงย่าน SHF การรบกวนสัญญาณวิทยุอาจรุนแรงมากยิ่งขึ้น
โดยปรากฏเป็น Side lobe ในภาครับของจานรับสัญญาณเรดาร์ ถึงแม้ว่าการออกแบบจานรับสัญญาณและมี
วงจรอิเล็กทรอนิกส์กรองสัญญาณ (Electronic filters) ช่วยลดทอนการรบกวนสัญญาณได้ แต่ไม่สามารถลดทอนการ
รบกวนสัญญาณได้ทั้งหมดเพราะการรบกวนของคลื่นวิทยุเกิดขึ้นในหลาย ๆ ย่านความถี่ (Radio frequency
interference : RFI) ระหว่างเกิดการปะทุคลื่นวิทยุของดวงอาทิตย์จานรับสัญญาณที่อยู่ทางด้านซีกโลกที่เป็นเวลา
กลางวันจะประสบกับปัญหาถูกรบกวนจากความเข้มของสัญญาณคลื่นวิทยุที่เพิ่มมากขึ้น (Radio whiteout)
ผลกระทบที่ตามมาจะทำให้ไม่สามารถตรวจจับเป้าหมายได้เป็นเวลานานนับสิบนาทีหรือหลายชั่วโมงต่อการ
ถูกรบกวนในแต่ละครั้ง
4.3 ผลกระทบต่อสัญญาณวิทยุย่าน VHF/UHF
การติดต่อสื่อสารและการปฏิบัติการของเรดาร์ที่อยู่ในคลื่นวิทยุย่าน VHF และ UHF ได้รับผลกระทบ
จากการที่บรรยากาศชั้นไอโอโนสเฟียร์ถูกรบกวนน้อยกว่าที่ปฏิบัติการในคลื่นวิทยุย่านความถี่สูง (HF) อย่างไร
ก็ตาม ย่านความถี่นี้จะพบกับปัญหาเฉพาะอย่างในบรรยากาศชั้นไอโอโนสเฟียร์เช่นเดียวกัน
การเปลี่ยนแปลงคุณสมบัติของคลื่นแถบศูนย์สูตร (Equatorial Scintillation) นอกจากการรบกวน
่
ของคลื่นวิทยุในหลาย ๆ ย่านความถี่อันเป็นผลมาจากการปะทุของคลื่นวิทยุของดวงอาทิตย์แล้ว สัญญาณคลืนวิทยุ
ย่านความถี่ VHF และ UHF ที่ส่งผ่านบรรยากาศชั้นไอโอโนสเฟียร์ไปยังดาวเทียมก็ได้รับผลกระทบเช่นเดียวกัน
โดยเฉพาะบริเวณละติจูดต่ำ ๆ ในช่วงเวลากลางวัน บริเวณเหนือสนามแม่เหล็กแถบศูนย์สูตร (Magnetic equator หมายถึง
บริเวณที่สนามแม่เหล็กโลกวางตัวอยู่ในแนวระนาบขนานไปกับพื้นผิวโลก แสดงดังรูปที่ 31) บรรยากาศชั้นไอโอโนส
เฟียร์จะมีความเข้มเพิ่มขึ้นและเลื่อนสูงขึ้นไปในช่วงที่เกิดปรากฎการณ์ที่ซับซ้อนนี้ ซึ่งเรียกว่า Equatorial
anomaly แต่เมื่อดวงอาทิตย์ตก ชุดของพลาสมาพยายามที่จะลดมาอยู่ในระดับความสูงที่ต่ำกว่า แต่เนื่องจาก
บังคับโดยเส้นแรงแม่เหล็กในแนวระนาบ แทนที่จะถ่ายเทในแนวเหนือใต้ซึ่งมีเส้นแรงแม่เหล็กลาดเอยงผ่านชั้น
ี
ไอโอโนสเฟียร์ที่ประกอบด้วยพลาสมาที่อยู่ในบริเวณนี้ ความปั่นป่วนของการเคลื่อนที่ในชั้นไอโอโนสเฟียร์
