Page 6 - สภาพอากาศที่เป็นอันตรายต่อการบิน
P. 6
๖
ื้
โดยปกติเมฆก่อตัวทางตั้งจะก่อตัวเหนือพนดินในเวลาบ่าย เมื่อความร้อนจากดวง
อาทิตย์ที่ผิวโลกมค่ามากที่สุด ซึ่งเมฆคิวมูลัสจะก่อตัวขึ้นได้ในขณะที่อากาศมการทรงตัวไม่ดี และมีปริมาณของ
ี
ี
ไอน้ ามากพอ
้
พายุฟาคะนองชนิดนี้ยังสามารถเกิดได้ในบริเวณชายฝั่งในเวลาบ่าย เมื่ออากาศเย็น
้
ั
ื้
ุ่
ชื้นที่พดเข้าสู่ฝั่งได้รับความร้อนจากพนดินที่อนกว่า โดยเกิดพายุฟาคะนองเป็นแห่งๆ หรือกระจายเป็นบริเวณ
กว้างได้ ซึ่งจะสังเกตพบได้ง่ายจากลักษณะเมฆก่อตัวทางตั้ง (Towering) ฟ้าแลบ และมีฝนตก
๒.๒.๒ พายุฟาคะนองเนื่องจากลักษณะภูมิประเทศ (Orographic Thunderstorm)
้
เกิดจากการยกตัวของอากาศอุ่นชื้น ทรงตัวไม่ดีขึ้นไปตามลาดเขา สามารถก่อตัวได้อย่างรวดเร็ว และกินบริเวณ
กว้าง ปกติจะทรงตัวอยู่นานหลายชั่วโมงด้านหน้าแนวรับลม การก่อตัวจะมีลักษณะเป็นเซลเดี่ยวเหนือยอดเขา
หรือเป็นแนวของพายุตามความยาวแนวสันเขา ซึ่งถ้าภูเขามีความชันมากโอกาสเกิดลูกเห็บจะมีสูง
เป็นการยากที่จะสังเกตเห็นพายุฟาคะนองชนิดนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากทิศทาง
้
ด้านรับลมของภูเขา เนื่องจากถกเมฆแผ่นปกคลุมและปิดบังอยู่ อย่างไรก็ตามการตรวจพบจะกระท าได้ง่ายกว่า
ู
ในทิศทางจากด้านหลังลม
ไม่แนะน าให้บินผ่านเข้าไปในส่วนล่างของพายุฟาคะนองชนิดนี้ เนื่องจากเป็นบริเวณ
้
ของยอดเขาและสันเขาถูกซ่อนอยู่โดยการปกคลุมของเมฆ
๒.๒.๓ พายุฟาคะนองที่เกิดระดับสูง (High level Thunderstorm) ในเดือนที่เป็น
้
ช่วงหน้าร้อน พายุฟาคะนองมักเกิดได้บ่อยในเวลากลางคืน โดยไม่มีผลเกี่ยวเนื่องมาจากแนวปะทะอากาศที่ผิว
้
พน ปกติจะเกิดในระดับสูงเนื่องมาจากการทรงตัวไม่ดีของอากาศ ซึ่งเป็นผลของการเย็นตัวลงจากการแผ่รังสี
ื้
ความร้อนที่ส่วนบนของชั้นอากาศชื้น และทรงตัวไม่ดีอย่างมีเงื่อนไข (Conditionally unstable) เพราะว่าพายุ
ฟาคะนองชนิดนี้มีความรุนแรงน้อย และเกิดในระดับสูง ท าให้การบินที่ใต้ระดับฐานเมฆสามารถท าได้อย่าง
้
ปลอดภัย ส่วนการบินที่ระดับเหนือขึ้นไป อาจกระท าได้ในบริเวณระหว่างยอดของเมฆ ซึ่งสามารถมองเห็นได้
จากแสงสว่างของการเกิดฟ้าแลบ
พายุฟาคะนองในระดับสูงที่เกิดได้บ่อยในฤดูร้อนอกชนิดหนึ่ง เกิดจากการเคลื่อนตัว
้
ี
ุ่
เข้ามาซ้อนทับของอากาศเย็นด้านบนเหนืออากาศอนชื้นด้านล่าง พบได้บ่อยในเวลากลางคืนมากกว่าเวลา
กลางวัน โดยมีปัจจัยช่วยเสริมจากการแผ่รังสีออกของความร้อน พายุฟ้าคะนองชนิดนี้ไม่จ าเป็นต้องถูกจัดอยู่ใน
พายุฟาคะนองที่เกิดระดับสูง เนื่องจากสามารถเกิดได้จากการเคลื่อนตัวเข้ามาซ้อนทับของอากาศเย็นใน
้
ระดับบน ในขบวนการของพายุฟ้าคะนองเนื่องจากการพาความร้อน
้
๒.๓ แนวพายุฟาคะนอง (Squall line) ลักษณะการเกิดเป็นแนวแคบๆ ในบริเวณที่ไม่มีแนว
ปะทะอากาศ แนวพายุฟาคะนองก่อตัวด้านหน้าของแนวเคลื่อนที่แนวปะทะอากาศเย็น ๕๐ - ๓๐๐ ไมล์ และ
้
อาจเกิดขึ้นได้แม้จะไม่มีแนวปะทะอากาศร่วมด้วย แนวของการเกิดอาจยาวจนยากที่จะบินออม และกว้างหรือ
้
รุนแรงเกินกว่าที่จะสามารถบินผ่านได้อย่างปลอดภัย โดยทั่วไปแล้วจะเกิดได้เร็วและรุนแรงกว่าพายุฟาคะนอง
้
้
ั
ที่เกิดร่วมกับแนวปะทะอากาศเย็น สภาวะที่อนตรายที่สุดในพายุฟาคะนองชนิดนี้ได้แก่ การเกิดลูกเห็บและลม
พัดอย่างรุนแรง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเกิดทอร์นาโด (tornado)
๓. วงรอบของพายุฟ้าคะนอง (Life - cycle) จ าแนกได้ ๓ ขั้นตอน คือ ขั้นก่อตัว ขั้นเจริญเติบโต
เต็มที่ และขั้นสลายตัว โดยที่ช่วงของการเปลี่ยนแปลงไปสู่แต่ละขั้นตอน ยากที่จะสังเกตเห็นได้อย่างชัดเจน
พายุฟาคะนองอาจเกิดเป็นเซลเดี่ยว ซึ่งมักเกิดในระยะเวลาอนสั้น หรือประกอบด้วยกลุ่มของเซลซึ่งอยู่ในขั้น
ั
้
การเกิดที่แตกต่างกัน โดยมีวงรอบของการเกิดจนกระทั่งถึงการสลายตัว กินเวลาตั้งแต่ ๒๐ นาทีจนถึง ๓
ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับจ านวนและขั้นการเกิดของเซลในพายุ
