Page 7 - สภาพอากาศที่เป็นอันตรายต่อการบิน
P. 7
๗
๓.๑ ขั้นก่อตัว (Cumulus stage or Building stage) ถึงแม้ว่าเมฆคิวมูลัสส่วนใหญ่จะไม่
ั
้
้
พฒนาไปเป็นพายุฟาคะนอง แต่พายุฟาคะนองจะมีจุดก าเนิดมาจากเมฆคิวมูลัสเสมอ รูปแบบที่ส าคัญที่เกิดใน
ุ
ั
ขั้นนี้ก็คือ กระแสอากาศไหลขึ้น (Updraft) (รูปที่ ๑-๓) ซึ่งสามารถพบได้ตั้งแต่ใกล้ผิวพนไปจนถึงหลายพนฟต
ื้
เหนือยอดเมฆ กระแสอากาศไหลขึ้นที่รุนแรงที่สุดจะเกิดที่ระดับสูงขึ้นไปในช่วงปลายของขั้นตอนนี้ ซึ่งอาจสูง
ถึง ๓,๐๐๐ ฟุตต่อนาทีหรือมากกว่านั้น
เมื่อมีปัจจัยที่ท าให้เมฆเริ่มก่อตัวขึ้นแล้ว โดยพลังงานจากการคายความร้อนแฝงของการกลั่น
ตัว และการระเหิดกลับของไอน้ า จะท าให้เมฆเติบโตมากยิ่งขึ้น
รูปที่ ๑-๓
ในระยะเริ่มแรก หยดละอองน้ ามีขนาดเล็กมาก แต่จะโตเป็นเม็ดฝนเมื่อเมฆเพิ่มความหนา
มากขึ้นในทางตั้ง ในส่วนบนของเมฆประกอบด้วยผลึกหิมะและละอองน้ าแข็ง แม้กระนั้นหยดละอองน้ ายังมี
สภาพเป็นของเหลวในกระแสอากาศไหลขึ้นแม้ที่ความสูงเหนือระดับเยือกแข็ง (Freezing level) ในพายุบาง
ลูกสูงถึง ๔๐,๐๐๐ ฟต ไม่ปรากฎการตกของเม็ดฝนในขั้นตอนนี้ เนื่องจากถูกพดพาขึ้นสู่ระดับบน หรือถูกพยุง
ุ
ั
เอาไว้โดยกระแสอากาศไหลขึ้น
๓.๒ ขั้นเจริญเติบโตเต็มที่ (Mature stage) เมื่อเริ่มมีการตกของฝนและลูกเห็บจากฐานเมฆ
้
แสดงถึงจุดเริ่มต้นของการเกิดกระแสอากาศไหลลง (Downdraft) และพายุฟาคะนองได้เข้าสู่ขั้นตอนการ
เจริญเติบโตเต็มที่ ขนาดของเม็ดฝนและผลึกน้ าแข็งมีขนาดใหญ่และหนักเกินกว่าจะถูกพยุงไว้โดยกระแส
ุ
อากาศไหลขึ้น โดยเฉลี่ยแล้วในขั้นนี้พายุจะมีความสูงประมาณ ๒๕,๐๐๐ ฟต (รูปที่ ๑-๔) และอาจจะสูงเพียง
๑๒,๐๐๐ ฟุตในเขตละติจูดสูง
เมื่อเริ่มมีการตกของเม็ดฝน อากาศรอบ ๆ จะเริ่มมีการจมตัวลง และเนื่องจากมวลอากาศนี้มี
การทรงตัวไม่ดี อากาศเย็นที่จมตัวลงจะมีความเร็วเพิ่มมากขึ้น จนเป็นกระแสอากาศไหลลงซึ่งอาจมีความเร็วสูง
ื้
ถึง ๒,๕๐๐ ฟตต่อนาที และจะแผ่ขยายออกไปในแนวราบเมื่อไหลลงใกล้พนดิน แนวขอบหน้าของกระแส
ุ
อากาศที่เย็นและลมกระโชกที่รุนแรง ซึ่งเกิดบริเวณผิวพื้นนี้เรียกว่า Gust front
